บทความวิชาการ การเปลี่ยนฟางข้าว (ของเหลือทิ้งในนาข้าว) เป็นปุ๋ยอินทรีย์ในลักษณะปุ๋ยหมัก
โดย ผศ.ดร.สิรวัลภ์ เรืองช่วย ตู้ประกาย
บทคัดย่อ
การเผาฟางข้าวเป็นวิธีการจัดการฟางข้าวที่เกษตรผู้ทานาส่วนใหญ่ของประเทศไทยนิยมใช้จัดการฟาง
ข้าวหลังการเก็บเกี่ยว เนื่องจากสะดวก รวดเร็ว ต้นทุนต่า และประกอบกับความเชื่อบางประการเรื่องการฆ่าเชื้อโรคในดิน แต่การจัดการฟางข้าวด้วยวิธีการดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางอากาศ และมลพิษทางดิน ซึ่งเป็นปัญหามลพิษทั้งในระดับพื้นที่ และระดับโลก การผลักดันให้จัดการฟางข้าวโดยการเปลี่ยนฟางข้าวเป็นปุ๋ยอินทรีย์ในลักษณะของปุ๋ยหมัก จึงเป็นแนวทางหนึ่งในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมดังกล่าวแล้วได้ จากสมบัติของฟางข้าวสามารถนามาหมักเพื่อผลิตเป็นปุ๋ยอินทรีย์ได้ ซึ่งปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการผลิตปุ๋ยหมัก ได้แก่ อัตราส่วนระหว่างคาร์บอนต่อไนโตรเจน (C/N ratio) ขนาดของวัสดุ ขนาดของความสูงของกองหมัก อุณหภูมิ ความชื้นปริมาณอากาศหรือออกซิเจน ความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) จุลินทรีย์ที่เกี่ยวข้องในกองปุ๋ย ระยะเวลาที่ต้องการสาหรับกระบวนการหมัก และสารเร่งชนิดอื่น ๆ
บทความวิชาการ เรื่องขยะชุมชน: การจัดการและผลกระทบ
โดยปารินดา สุขสบาย และ สิรวัลภ์ เรืองช่วย ตู้ประกาย
บทคัดย่อ
ปัญหาขยะมูลฝอยชุมชนของประเทศไทย (Municipal solid waste) นับว่าเป็นปัญหาสำคัญที่อยู่คู่กับสังคมไทยมายาวนานเนื่องจากมีปริมาณการผลิตขยะที่เพิ่มขึ้นทุกปี ในปี 2561 มีปริมาณขยะมูลฝอยเกิดขึ้น สูงถึง 27.8 ล้านตัน เป็นขยะที่สามารถนำกลับมาใช้ประโยชน์ 9.58 ล้านตัน ขยะที่ได้รับการจัดการอย่างถูกต้องเพียง 10.88 ล้านตัน ที่เหลือเป็นการกำจัดขยะมูลฝอยที่ไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ 7.36 ล้านตัน ซึ่งปัญหาดังกล่าวก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม และส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน โดยขยะชุมชนที่เกิดขึ้นสามารถจำแนกตามองค์ประกอบได้ 4 ประเภท ได้แก่ ขยะทั่วไป ขยะอันตราย ขยะย่อยสลาย และขยะรีไซเคิล โดยขยะแต่ละประเภทจะต้องได้รับการจัดการอย่างเหมาะสม โดยมีขั้นตอนวิธีดำเนินการ อันประกอบไปด้วย 1 ) การลดและการคัดแยก ณ แหล่งกำเนิด 2) การเก็บ รวบรวม 3) การเก็บกัก 4) การขนส่ง 5) การแปรสภาพ 6) การกำจัดหรือทำลายด้วยวิธีการที่ถูกต้อง เหมาะสมตามหลักสุขาภิบาล ภายใต้หลักการการลดปริมาณขยะและการใช้ซ้ำ (Reduce and Reuse) การนำกลับมาใช้ใหม่ (Recycling)